Σε συγκινησιακά φορτισμένο κλίμα εμφανίστηκαν στην Οδησσό της Ουκρανίας, στο οίκημα που υπήρξε το κέντρο της Ελληνικής Μυστικής Επαναστατικής Πατριωτικής Οργάνωσης της Φιλικής Εταιρείας, η Soprano Λένα Σουρμελή με την πιανιστική συνοδεία της Olena Fedko, στο Ελληνικό Ίδρυμα Πολιτισμού.
Το Παράρτημα τού Ελληνικού Ιδρύματος Πολιτισμού στην Οδησσό, στεγάζεται στην ιστορική οικία του Γρηγορίου Ιωάννου Μαρασλή όπου συνεδρίαζαν και τα μέλη της Φιλικής Εταιρείας. Σκοπός του Ιδρύματος είναι η προώθηση και διάδοση της ελληνικής γλώσσας και του Ελληνικού Πολιτισμού στην Ουκρανία και διευθυντής του είναι ο κος Σωφρόνης Παραδεισόπουλος.
Οι δυο καλλιτέχνιδες παρουσίασαν ένα πρόγραμμα-Ωδή στην Ελευθερία, σε ένα κονσέρτο με μελοποιημένα ποιήματα και μουσικές συνθέσεις οι οποίες άντλησαν την έμπνευσή τους από τον αγώνα για την ανεξαρτησία της Ελλάδας.
Η επιλογή των έργων που ερμήνευσαν, ήταν μία ιστορική διαδρομή με αφορμές:
την προεπαναστατική δράση του Ρήγα Φερραίου
τη Γαλλική επανάσταση,
τους Έλληνες δημιουργούς τους διασποράς,
τους φιλέλληνες ποιητές και μουσουργούς που αποτέλεσαν έμπνευση για τους μετέπειτα δημιουργούς τους «Εθνικής μουσικής σχολής»
Κατά τον Θ. Κολοκοτρώνη, «Το τραγούδι είναι η εφημερίδα του λαού». Έτσι, όταν έφθασε η μεγάλη στιγμή του ξεσηκωμού, εκατοντάδες μάχες, ηρωικά κατορθώματα και άλλα ιστορικά γεγονότα ενέπνευσαν τη λαϊκή μούσα που δημιούργησε χιλιάδες τραγούδια. Η έννοια της θυσίας, ο ρόλος του ήρωα, η τόλμη και η ανδρεία, οι πράξεις αντίστασης και το πεδίο της μάχης, αποτέλεσαν ένα τεράστιο πεδίο δημιουργίας για την Τέχνη σε διάφορες εκφάνσεις της.
Μελοποιημένα ποιήματα Ελλήνων, Φιλελλήνων και Ελλήνων της διασποράς, μετουσιώθηκαν είτε σε εμβατήρια των τακτικών ελληνικών και φιλελληνικών δυνάμεων, είτε σε ελεγείες και μοιρολόγια, προσευχές, τραγούδια ηρωισμού, απώλειες, ύμνους στην Πατρίδα που αναδύθηκε μέσα από τις φλόγες έχοντας πληρώσει βαρύ φόρο αίματος. Τραγουδήθηκαν καθημερινά σε μυστικές συγκεντρώσεις, είτε σε ερανικές βραδιές που πραγματοποιήθηκαν σε αστικά σαλόνια στην Ευρώπη, σε θέατρα, πλοία και όπου αλλού μπορεί κανείς να φανταστεί. Όλα τα παραπάνω οδήγησαν σε ένα κοινό όνειρο:
την Ελευθερία και την Ειρήνη.
Έτσι, το κοινό της εκδήλωσης έκανε μια γνωριμία με τους ανθρώπους που αφιέρωσαν την πένα, την ψυχή και το ξίφος τους υπέρ του αγώνα ανεξαρτησίας των Ελλήνων.
Ακούστηκαν έργα των:
Παύλου Καρρέρ, Αλέκου Ξένου, Τιμόθεου Αρβανιτάκη, F. Sor, Aug. Delacroix κ.α
Επιστέγασμα στην μουσική-ιστορική αυτή διαδρομή ήταν η ερμηνεία από την Olena Fedko, του έργου για solo piano του Ελληνο-Βαυαρού συνθέτη A. Seiller: “Una lacrima di riconoscenza sulla tomba del Compianto Giovanni Capodistria” (Ένα δάκρυ ευγνωμοσύνης στον τάφο του Κυβερνήτη Ι. Καποδίστρια) για το οποίο ο συνθέτης βραβεύθηκε με το ανώτατο χρηματικό έπαθλο κατά την Γ’ περίοδο των Ολυμπίων του 1875, επί βασιλείας Όθωνα. Ειδικά το Valse Impromptu του ελληνικής καταγωγής Vasily Kalafati (1869-1942) αποτέλεσε τη μουσική γέφυρα μεταξύ των δύο χωρών που ενθουσίασε μιας και ο συνθέτης γεννήθηκε και μεγάλωσε στην Ευπατορία.
Αξίζει να σημειωθεί ότι η σύσταση του προγράμματος που ερμηνεύθηκε είναι προϊόν μακροχρόνιας ιστορικής και μουσικολογικής έρευνας που στηρίχθηκε σε ιστορικές πηγές και επιστημονική βιβλιογραφία.
Τέλος, πρέπει να αναφερθεί η καθοριστική συμβολή μιας μερίδας Επιχειρηματιών και Εμπόρων της πόλης της Πάτρας, χάρις στις χορηγίες των οποίων πραγματοποιήθηκαν οι εμφανίσεις αυτές, μιας και ευαισθητοποιήθηκαν ώστε να τιμήσουν τη μνήμη των εμπόρων-Ιδρυτών της Φιλικής Εταιρείας και τα 200 χρόνια από την Ελληνική Επανάσταση.
